ul. Św. Mikołaja 4
Wystawa czynna do 30 kwietnia 2010 r.
Sztuka sakralna stanowi niewielką część zbiorów chełmskiego muzeum. Narodziny tej kolekcji wiążą się z utworzeniem w 1882 roku Muzeum Cerkiewno – Archeologicznego przy prawosławnym Bractwie św. Bogurodzicy, które prowadziło działalność do wybuchu I wojny światowej. To co pozostało z dawnej kolekcji sztuki sakralnej po II wojnie światowej ponownie trafiło do muzeum, które na nowo zaczęło się odradzać. W 1958 roku podczas spisu z natury w dziale sztuki odnotowano 35 eksponatów o tematyce sakralnej. Dla porównania w 1910 roku w dawnym Muzeum Cerkiewno – Archeologicznym było 379 zabytków sztuki sakralnej – malarstwa i rzeźby.
Do muzealnej kolekcji około 1894 roku trafił obraz unickiego męczennika, św. Jozefata Kuncewicza, malowany farbami olejnymi na desce, który jest ciekawym przykładem ikonografii Świętego. Kompozycja tego obrazu nawiązuje do miedziorytu autorstwa Carla Grandiego.
Ikony zachowane w zbiorach muzealnych zachwycają pięknem, przemawiają wciąż żywym i zrozumiałym dla nas językiem, przekazują ponadczasowe prawdy o człowieku i jego Stwórcy. Są zakodowanymi śladami czasu i znakami wiary pokoleń zamieszkujących ziemię chełmską w przeszłości. Były i nadal są drogowskazami na naszej drodze życia, prowadzącymi myśli i nas samych ku Bogu. Przeżywając piękno ikony oraz oglądając odbicie cielesnych kształtów postaci Chrystusa, Matki Bożej i Świętych, ich cudów i ludzkich działań, dochodzimy do kontemplacji duchowej. Oddając im hołd czcimy, doświadczamy pełni wiary, docieramy myślą do tego, co przed ludzkim okiem pozostaje niewidzialne.