Celem przygotowanej przez Dział Etnografii wystawy „Monidła – dostojne portrety” jest zaprezentowanie obrazów (portretów foto-malarskich jednej lub kilku osób), które przez lata były ozdobą wielu domów w Chełmie. Choć nadal istnieją nie wszystkie są eksponowane w reprezentacyjnym miejscu mieszkania.
Autorom wystawy udało się zaprosić do współpracy osoby prywatne.
Dzięki prowadzonym wywiadom etnograficznym uzyskano odpowiedzi na niektóre nurtujące pytania, m.in. jak wiele monideł jest jeszcze na naszym terenie, czym były te portrety w czasach ich największej popularności, a czym są dziś, na ile powszechnie dostępne informacje na temat monideł znajdują potwierdzenie u mieszkańców naszego miasta i okolicznych miejscowości.
Efektem działań jest odnalezienie i zdokumentowanie kilkudziesięciu monideł, spośród których sześćdziesiąt prezentujemy na wystawie. Wśród nich największą grupę stanowią portrety ślubne i komunijne oraz pojedyncze portrety kobiet i mężczyzn. Udało się odnaleźć także jedno monidło z tłem pejzażowym.
Monidła pochodzą z lat 1923-2010. Większość została przywieziona do Chełma podczas przeprowadzki ich właścicieli z okolicznych miejscowości, również z terenów zabużańskich.
Oprócz monideł na wystawie przedstawiono zdjęcia miejsc, gdzie na co dzień wiszą portrety oraz kilka fotografii, na podstawie których monidła wykonano.
Dodatkową atrakcją są specjalnie przygotowane ekrany, dzięki którym zwiedzający – ustawiając się do fotografii – mogą stać się bohaterami współczesnego monidła.
Autorka wystawy: Małgorzata Podlewska-Bem
Współpraca: Bożena Dobosz, Ilona Sawicka
Fotografie: Grzegorz Zabłocki
Tekst informatora: Małgorzata Podlewska-Bem
Monidła pochodzą ze zbiorów prywatnych.
Za ich użyczenie serdecznie dziękujemy: Wandzie Barej, Annie Bronickiej, Małgorzacie Cymborskiej, Marii Dżaman, Helenie Gajor, Józefowi Gryciukowi, Ewie Hordejuk, Władysławie Hudobie, Zofii Kamińskiej, Ewie Kiełbasie, Barbarze Kurus, Danucie Mazurek, Czesławie Paszuk, Mariannie Prończuk, Beacie Rozwód, Renacie Ścibak, Bożenie Skolimowskiej, Marii Skolimowskiej, Tadeuszowi Stasieczkowi, Krystynie Szostek, Annie Tarkowskiej, Janowi Uścimiakowi, Wiesławie Wawrzyk, Krzysztofowi Winiarzowi, Grzegorzowi Zabłockiemu i innym.
Wystawa czynna od 22 kwietnia do 15 sierpnia 2015 roku
